50. rocznica Sympozjum Plastycznego Wrocław ’70 to świetna okazja do przywołania tego bardzo ważnego dla powojennego miasta wydarzenia, które dzięki swojej egalitarności umożliwiało obcowanie ze sztuką bardzo szerokiemu gronu odbiorców. Idea wpuszczenia sztuki między mury dawnej zabudowy i ściany nowopowstałych osiedli, po raz pierwszy była tak mocna i bliska realizacji właśnie w 1970 roku we Wrocławiu. Poprzez zestaw materiałów oraz szereg działań edukacyjnych chcemy wrócić do założeń sympozjalnych – zabawy ze sztuką, przestrzenią i abstrakcyjnymi często koncepcjami. Dodatkowo razem z mieszkańcami i mieszkankami Wrocławia zamierzamy odświeżyć dawne pomysły na prace i instalacje, próbując wyobrazić sobie przestrzeń miasta jako pole do gry ze sztuką.

„Miasto, sztuka, ludzie! Sympozjum 70/20 lat później” to projekt, dla którego głównym punktem odniesienia jest Sympozjum Plastyczne Wrocław ’70. Przygotowaliśmy pakiet działań edukacyjnych i animacyjnych adresowanych do mieszkanek i mieszkańców Wrocławia. Naszym celem jest pobudzanie kreatywności i aktywizowanie uczestników inicjatyw, a także upowszechnianie wiedzy na temat sztuki współczesnej – m.in. dziedzictwa konceptualizmu i wrocławskiej awangardy lat 70., która naszym zdaniem stanowi istotny budulec tożsamości miasta. Pomimo ogromnego znaczenia Sympozjum i oddziaływania wydarzeń sprzed 50 lat na lokalne oraz ogólnopolskie środowisko sztuki i kultury, większość wrocławian i wrocławianek nigdy nie słyszała o tym wydarzeniu, a jego dziedzictwo – ponad 50 koncepcji prac i instalacji, znane jest głównie przez wąskie grono historyków sztuki. Realizując projekt i planując osiedlowe działania, chcemy wskazać uczestnikom i uczestniczkom potencjał sztuki w przestrzeni publicznej, która już w latach 70. określana była jako świetne narzędzie do budowania relacji mieszkańców ze swoim otoczeniem i tworzenia nowej tożsamości powojennego miasta. Zaplanowane w ramach Sympozjum realizacje również dziś wydają się być adekwatne do wybranych dla nich wówczas lokalizacji a ich zaistnienie mogłoby zwiększyć ich estetykę, przyjazność oraz funkcjonalność.

We wszystkich zaplanowanych akcjach, warsztatach i spotkaniach nawiązujemy do Sympozjum Plastycznego Wrocław ‘70, wskazując je jako przykład oddolnie zorganizowanej inicjatywy całego wrocławskiego środowiska artystycznego wspieranej przez władze, która dziś może inspirować do podjęcia działań międzyinstytucjonalnych. Do wyjścia w mniej oczywiste przestrzenie Wrocławia, głównie obszary zabudowywane „na nowo” II wojnie światowej oraz włączenia w aktywności lokalnych społeczności. Siłą naszego projektu jest współpraca osiedlowych podmiotów i inicjatyw oddolnych, a jednym z naszych głównych priorytetów jest działanie z wrocławskim środowiskiem edukatorów, animatorek, aktywistów i działaczek. Zaplanowane działania edukacyjne wokół jubileuszu Sympozjum są częścią programu stworzonego przez grupę roboczą Sympozjum Wrocław 70/20, w której pracujemy w interdyscyplinarnym, zróżnicowanym i otwartym na wrocławską społeczność zespole.

Ze stworzonych w ramach Sympozjum Plastycznego Wrocław ‘70 koncepcji staraliśmy się wybierać przy tworzeniu programu animacyjnego te, które będą dawały pojęcie o ideach, trendach, atmosferze oraz intencjach, które towarzyszyły tamtym czasom. W materiałach edukacyjnych, które stworzyliśmy z myślą o mieszkańcach i mieszkankach Wrocławia, którzy nie zetknęli się wcześniej z tematem Sympozjum, przywołujemy większość twórców i proponowanych przez nich prac. Wrocławian i wrocławianki zapraszamy do wspólnego działania w kluczowych dla nas obszarach – na osiedlach, na których mieszkamy, pracujemy i tworzymy. Tym samym „Miasto, sztuka, ludzie! Sympozjum 70/20 lat później” jest projektem edukacyjnym, ale i społecznym – jego centrum stanowią uczestnicy reprezentujący różne grupy wiekowe i społeczne – mieszkanki i mieszkańcy Wrocławia.

Działania:

Realizację projektu rozpoczęliśmy od stworzenia zestawu edukacyjnego „Zaczyna się we Wrocławiu”, w ramach którego przygotowaliśmy Pigułkę wiedzy o Sympozjum, Mapę Sympozjum oraz pakiet Scenariuszy działań Sympozjum.

W Pigułce wiedzy o Sympozjum zebraliśmy najważniejsze informacje na temat Sympozjum Plastycznego Wrocław ’70 – krótkie kalendarium, nazwiska twórców, kontekst organizacji przedsięwzięcia, a także przyczyny, dla których większość projektów nie doczekała się realizacji w przestrzeni Wrocławia. W Mapie Sympozjum prezentujemy wybrane projekty stworzone przez artystki i artystów podczas sympozjalnych spotkań. Dla części z nich już w 1970 roku została wybrana lokalizacja – stąd konkretne punkty osadzone na mapie naszego miasta. Część koncepcji opisaliśmy, by stanowiły dla odbiorców inspirację do samodzielnego zwiedzania Wrocławia ich tropem. Sympozjalne prace i koncepcje, które nie doczekały się realizacji lub zrealizowane zostały w niewielkiej części po 1970 roku, stały się punktem wyjścia do stworzenia Scenariuszy działań Sympozjum, które adresujemy do różnych grup wiekowych. Narzędzie zostało zaprojektowane jako wsparcie w procesie edukacji formalnej i nieformalnej. Scenariuszy można używać swobodnie, traktując je jako inspirację do działań animacyjnych w szkole, na podwórku, w ośrodku kultury, centrum aktywności lokalnej, Uniwersytecie Trzeciego Wieku, bibliotece, a także w domu – zwłaszcza teraz, gdy edukację realizujemy zdalnie.

O procesie przygotowania samych materiałów, a także o tym jak możecie ich używać, opowiemy podczas webinaru prowadzonego przez członkinie i członków komitetu edukacyjnego.

Przygotowane przez nas narzędzia zostały zaprojektowane w przejrzysty sposób przez grafika Mariana Misiaka, a zebraną w nich wiedzę prezentujemy w przystępny dla różnych grup wiekowych sposób. Sprawdźcie sami – wszystkie udostępniliśmy na wolnej licencji, są więc dostępne do pobrania i upowszechniania w dowolny sposób!
Ich drukowane wersje będą pojawiały się przy innych sympozjalnych działaniach w II połowie roku.

autor projektów: Marian Misiak

Rozwinięciem i uzupełnieniem zestawu edukacyjnego „Zaczyna się we Wrocławiu” jest zestaw działań, które planujemy zrealizować wspólnie z mieszkankami i mieszkańcami Wrocławia:

„Śniadania z Sympozjum” to dwie akcje, które zrealizujemy „zdalnie”, zapraszając naszych odbiorców do śniadaniowania z Sympozjum w ich domach. Zaproszone przez nas do współpracy pasjonatki kultury kulinarnej – Dominika Józala i Iza Wiśniewska – przygotują zestaw posiłków na początek dnia, inspirowanych wybranymi pracami z Sympozjum. Także tymi, które we Wrocławiu się znajdują! Zebrane przez nie przepisy zostaną opracowane w oparciu o następujące założenia: wszystkie niezbędne produkty będą łatwo i powszechnie dostępne – także w kontekście ekonomicznym, przygotowanie potraw nie będzie wymagać specjalnego sprzętu czy umiejętności, a realizowana przez nas akcja promować będzie wykorzystanie lokalnych i sezonowych produktów (w imię filozofii less waste!) oraz wspierać osiedlowe małe usługi. Akcję zrealizujemy w dwóch osiedlowych odsłonach: na Ołbinie i Placu Grunwaldzkim oraz na Szczepinie i Popowicach. W czerwcu znów poczujemy radość ze wspólnego działania, które, mimo że przeprowadzane pod swoim dachem, w gronie najbliższych, połączy nas międzyklatkowo na osiedlach!

Sytuacja zagrożenia pandemicznego wiąże się z obostrzeniami dotyczącymi funkcjonowania w przestrzeni publicznej i my – organizatorzy i promotorzy kultury – bezpieczeństwo naszych odbiorców zawsze stawiamy na pierwszym miejscu, dlatego też planowane działania plenerowe w ramach projektu „Miasto, sztuka, ludzie! Sympozjum 70/20 lat poźniej” realizować będziemy w oparciu o aktualne wytyczne i rekomendacje. Na tę chwilę optymistycznie zakładamy, że w drugiej połowie roku będziemy mogli wrócić z naszymi wydarzeniami w przestrzeń Wrocławia i spotkać się z mieszkankami i mieszkańcami na naszych ulubionych osiedlach!

Pierwszą z inicjatyw zaplanowanych na drugą połowę roku jest „Sympozjum 70/20 na moim podwórku”, czyli dwa cykle warsztatowe prowadzone we współpracy z lokalnymi podmiotami na Szczepinie, Popowicach, Ołbinie i Placu Grunwaldzkim. W naszych projekcie odniesiemy się do wyników konsultacji „rewitalizacja NOWA”, w ramach której poznaliśmy lokalną sytuację poszczególnych osiedli Wrocławia. W ramach warsztatów wrócimy do tematu planowania przestrzeni wrocławskich osiedli, ich potrzeb i problemów, a wreszcie koncepcji dotyczących ich przyszłości – ramą czasową dla naszej pracy będzie rok 2070 na wrocławskich osiedlach.

Cykl ten podzieliliśmy na dwie części:
Do poprowadzenia warsztatów na Szczepinie i Popowicach zaprosiliśmy Jerzego Kosałkę – wrocławskiego artystę konceptualnego, który sam jest mieszkańcem Szczepina. Naszymi partnerami są Fundacja Sztuki Współczesnej ART TRANSPARENT, grupa nieformalna Moje Popo, oraz Stowarzyszenie Serce Szczepina. Naszym wspólnym celem jest stworzenie opartej na marzeniach i fantazji, ale i wynikającej bezpośrednio z potrzeb mieszkańców, wizji przyszłości ich osiedli.

Działania na Ołbinie i Placu Grunwaldzkim z kolei skupione będą na ich najbardziej zdegradowanych obszarach. Wspólnie ze Stowarzyszeniem Żółty Parasol i zaproszonymi edukatorkami zaproponujemy warsztaty na podstawie wybranych przez nas Scenariuszy działań Sympozjum.

Po Wrocławiu, podobnie jak artyści i artystki, którzy w 1970 roku szukali najlepszych lokalizacji dla swoich projektów i instalacji, wspólnie też pospacerujemy w ramach „Oprowadzań Sympozjum 70/20”, które wraz z naszymi partnerami – Stowarzyszeniem Serce Szczepina i Wrocławską Fundacją Filmową – planujemy zrealizowaćw dwóch odsłonach, na trzech osiedlach: Gajowicach, Szczepinie i Popowicach. Każdy ze spacerów będzie okazją do wykorzystania zestawu edukacyjnego „Zaczyna się we Wrocławiu” – na bazie Pigułki wiedzy o Sympozjum przygotujemy dla uczestników animacje odnoszące się do Sympozjum i jego roli w kształtowaniu przestrzeni publicznej, Mapa Sympozjum z kolei pozwoli spacerowiczom zapoznać się ze skalą planowanych w ramach Sympozjum działań i umiejscowić je w konkretnych fragmentach Wrocławia. Dodatkowo stanie się okazją do ćwiczenia wyobraźni, zachęcając do myślenia o znanych i bliskich sobie miejscach, jako o potencjale dla sympozjalnych projektów.

Kończącym rok działaniem wokół obchodów 50. rocznicy Sympozjum Plastycznego Wrocław ’70 będą spotkania „Sympozjum 70/20 cyklicznie”, które zorganizujemy w Barbarze – jednej z przestrzeni Strefy Kultury Wrocław. Wykłady i dyskusje mające na celu popularyzację tematyki Sympozjum wśród dwóch grup odbiorców: dzieci i młodzieży oraz seniorów w wieku 60+, odbędą się w formule dyskusji zaproszonych gości z publicznością. W pierwszy przypadku spotkamy się z przedstawicielami Fundacji Sztuki Współczesnej ART TRANSPARENT, do udziału w drugi z kolei zaprosimy artystę, który związany był z Sympozjum Plastycznym Wrocław ’70.

Mamy nadzieję, że nasze działania oraz zjawiska, postaci i konkretne projekty Sympozjum Plastycznego Wrocław ’70, wciągną Was w nasz kilkumiesięczny program i pozwolą na przygodę ze sztuką konceptualną, która mogła zmienić dzisiejszy kształt wielu znanych nam wrocławskich przestrzeni.

Komitet ds. Edukacji: Krzysztof Bielaszka, Anna Bieliz, Magdalena Kreis, Anna Krukowska, Natalia Romaszkan, Małgorzata Rzerzycha-Myśliwy, Maria Zięba
Współpraca: Maria Marszałek i Adrianna Myśliwiec

Bieżące informacje na temat programu Sympozjum 70/20 znajdziecie na:
www.sympozjum7020.pl/, www.muzeumwspolczesne.pl, www.ladnehistorie.pl/

Materiały powstały z okazji obchodów 50. rocznicy Sympozjum Plastycznego Wrocław ’70 w ramach następujących projektów:
Miasto, sztuka, ludzie! Sympozjum 70/20 lat później
oraz
Sympozjum 70/20. Program działań edukacyjnych wokół 50. rocznicy Sympozjum Wrocław ‘70
realizowanych przez:
Fundację Ładne Historie oraz Muzeum Współczesne Wrocław

Partnerzy:
Fundacja Sztuki Współczesnej ART TRANSPARENT, Moje Popo, Strefa Kultury Wrocław, Stowarzyszenie Serce Szczepina, Stowarzyszenie Żółty Parasol, Wrocławska Fundacja Filmowa