Sympozjum Wrocław 70/20

W 2020 roku mija 50 lat od Sympozjum Plastycznego Wrocław ‘70 – niezwykłego spotkania artystów, krytyków i teoretyków, które stało się przestrzenią wymiany myśli i wykuwania nowych kierunków w polskiej sztuce. 50. rocznica wrocławskiego zjazdu jest okazją, by przyjrzeć mu się z nowej perspektywy, przeanalizować jego spuściznę, dać się zainspirować jego historią.

 

Pierwsze rozmowy na temat działań wokół Sympozjum pojawiły się już w 2018 roku – z inspiracji wydarzeniem powstała grupa robocza, która wypracowała na 2020 rok szereg aktywności skoncentrowanych na rocznicy. Jej podstawowym celem było uwspólnienie wiedzy na temat indywidualnie planowanych działań i skoordynowanie ich realizacji oraz komunikacji. Szybko jednak okazało się, że prowadzone w ramach tego nieformalnego zrzeszenia rozmowy mogą stać się przyczynkiem do wypracowania szerokiej koncepcji obchodów 50. rocznicy Sympozjum Plastycznego Wrocław ’70 i stworzenia wspólnego programu jubileuszu. Grupę roboczą stworzyli kuratorzy i krytyczki, artystki i edukatorzy, akademicy i animatorki, aktywistki i menedżerowie kultury związani z muzeami, galeriami i instytucjami kultury o długoletniej tradycji, ale też z młodymi organizacjami pozarządowymi czy niezależnymi kolektywami artystycznymi.

 

W toku prac wyłonione zostały zespoły tematyczne, nazwane – jako swego rodzaju referencja do nomenklatury czasów, w których organizowane było Sympozjum – komitetami. Organizacyjne zaplecze inicjatywy przygotowywane było w podgrupie zajmującej się kwestiami formalno-finansowymi (odpowiadającej za logistykę działań) oraz w komitecie do spraw komunikacji, którego zadaniem było wypracowanie promocyjnego harmonogramu obchodów. Obok nich działały trzy zespoły merytoryczne – komitety realizacji i interwencji, archiwaliów i badań oraz edukacji. W podobny sposób podzielony został wypracowany przez grupę roboczą program. Trzema jego filarami są: wystawy, prezentacje i interwencje artystyczne; badania nad i upowszechnianie archiwaliów oraz dokumentacji Sympozjum Wrocław ’70; materiały i inicjatywy edukacyjne. Działania popularyzować mają wiedzę na temat wrocławskiego spotkania, ale i postaw konceptualnych oraz neoawangardowych strategii w polskiej sztuce, które jak w soczewce skupiły się we wrocławskim spotkaniu. Jednocześnie program rocznicy nie ma charakteru zamkniętego. Do dołączenia do obchodów jubileuszu 50. „urodzin” Sympozjum zaproszeni są wszyscy, dla których to historyczne wydarzenie jest wciąż aktualnym źródłem inspiracji i przyczynkiem do artystycznej refleksji.

fot. Marta Sobala

Pełen program działań, repozytorium oraz pełną dokumentację z obchodów 50. rocznicy Sympozjum Plastycznego Wrocław ‘70 znajdziecie tutaj.

Miasto, sztuka, ludzie! Sympozjum 70/20 lat poźniej

fot. Marta Sobala

 

 

50. rocznica Sympozjum Plastycznego Wrocław ’70 to świetna okazja do przywołania tego bardzo ważnego dla powojennego miasta wydarzenia, które dzięki swojej egalitarności umożliwiało obcowanie ze sztuką bardzo szerokiemu gronu odbiorców. Idea wpuszczenia sztuki między mury dawnej zabudowy i ściany nowopowstałych osiedli, po raz pierwszy była tak mocna i bliska realizacji właśnie w 1970 roku we Wrocławiu. Poprzez zestaw materiałów oraz szereg działań edukacyjnych chcemy wrócić do założeń sympozjalnych – zabawy ze sztuką, przestrzenią i abstrakcyjnymi często koncepcjami. Dodatkowo razem z mieszkańcami i mieszkankami Wrocławia zamierzamy odświeżyć dawne pomysły na prace i instalacje, próbując wyobrazić sobie przestrzeń miasta jako pole do gry ze sztuką.

 

„Miasto, sztuka, ludzie! Sympozjum 70/20 lat później” to projekt, dla którego głównym punktem odniesienia jest Sympozjum Plastyczne Wrocław ’70. Przygotowaliśmy pakiet działań edukacyjnych i animacyjnych adresowanych do mieszkanek i mieszkańców Wrocławia. Naszym celem jest pobudzanie kreatywności i aktywizowanie uczestników inicjatyw, a także upowszechnianie wiedzy na temat sztuki współczesnej – m.in. dziedzictwa konceptualizmu i wrocławskiej awangardy lat 70., która naszym zdaniem stanowi istotny budulec tożsamości miasta. Pomimo ogromnego znaczenia Sympozjum i oddziaływania wydarzeń sprzed 50 lat na lokalne oraz ogólnopolskie środowisko sztuki i kultury, większość wrocławian i wrocławianek nigdy nie słyszała o tym wydarzeniu, a jego dziedzictwo – ponad 50 koncepcji prac i instalacji, znane jest głównie przez wąskie grono historyków sztuki. Realizując projekt i planując osiedlowe działania, chcemy wskazać uczestnikom i uczestniczkom potencjał sztuki w przestrzeni publicznej, która już w latach 70. określana była jako świetne narzędzie do budowania relacji mieszkańców ze swoim otoczeniem i tworzenia nowej tożsamości powojennego miasta. Zaplanowane w ramach Sympozjum realizacje również dziś wydają się być adekwatne do wybranych dla nich wówczas lokalizacji a ich zaistnienie mogłoby zwiększyć ich estetykę, przyjazność oraz funkcjonalność.

 

We wszystkich zaplanowanych akcjach, warsztatach i spotkaniach nawiązujemy do Sympozjum Plastycznego Wrocław ‘70, wskazując je jako przykład oddolnie zorganizowanej inicjatywy całego wrocławskiego środowiska artystycznego wspieranej przez władze, która dziś może inspirować do podjęcia działań międzyinstytucjonalnych. Do wyjścia w mniej oczywiste przestrzenie Wrocławia, głównie obszary zabudowywane „na nowo” II wojnie światowej oraz włączenia w aktywności lokalnych społeczności. Siłą naszego projektu jest współpraca osiedlowych podmiotów i inicjatyw oddolnych, a jednym z naszych głównych priorytetów jest działanie z wrocławskim środowiskiem edukatorów, animatorek, aktywistów i działaczek. Zaplanowane działania edukacyjne wokół jubileuszu Sympozjum są częścią programu stworzonego przez grupę roboczą Sympozjum Wrocław 70/20, w której pracujemy w interdyscyplinarnym, zróżnicowanym i otwartym na wrocławską społeczność zespole.

 

Ze stworzonych w ramach Sympozjum Plastycznego Wrocław ‘70 koncepcji staraliśmy się wybierać przy tworzeniu programu animacyjnego te, które będą dawały pojęcie o ideach, trendach, atmosferze oraz intencjach, które towarzyszyły tamtym czasom. W materiałach edukacyjnych, które stworzyliśmy z myślą o mieszkańcach i mieszkankach Wrocławia, którzy nie zetknęli się wcześniej z tematem Sympozjum, przywołujemy większość twórców i proponowanych przez nich prac. Wrocławian i wrocławianki zapraszamy do wspólnego działania w kluczowych dla nas obszarach – na osiedlach, na których mieszkamy, pracujemy i tworzymy. Tym samym „Miasto, sztuka, ludzie! Sympozjum 70/20 lat później” jest projektem edukacyjnym, ale i społecznym – jego centrum stanowią uczestnicy reprezentujący różne grupy wiekowe i społeczne – mieszkanki i mieszkańcy Wrocławia.

Działania

Realizację projektu rozpoczęliśmy od stworzenia zestawu edukacyjnego „Zaczyna się we Wrocławiu”, w ramach którego przygotowaliśmy Pigułkę wiedzy o Sympozjum, Mapę Sympozjum oraz pakiet Scenariuszy działań Sympozjum.

 

W Pigułce wiedzy o Sympozjum zebraliśmy najważniejsze informacje na temat Sympozjum Plastycznego Wrocław ’70 – krótkie kalendarium, nazwiska twórców, kontekst organizacji przedsięwzięcia, a także przyczyny, dla których większość projektów nie doczekała się realizacji w przestrzeni Wrocławia. W Mapie Sympozjum prezentujemy wybrane projekty stworzone przez artystki i artystów podczas sympozjalnych spotkań. Dla części z nich już w 1970 roku została wybrana lokalizacja – stąd konkretne punkty osadzone na mapie naszego miasta. Część koncepcji opisaliśmy, by stanowiły dla odbiorców inspirację do samodzielnego zwiedzania Wrocławia ich tropem. Sympozjalne prace i koncepcje, które nie doczekały się realizacji lub zrealizowane zostały w niewielkiej części po 1970 roku, stały się punktem wyjścia do stworzenia Scenariuszy działań Sympozjum, które adresujemy do różnych grup wiekowych. Narzędzie zostało zaprojektowane jako wsparcie w procesie edukacji formalnej i nieformalnej. Scenariuszy można używać swobodnie, traktując je jako inspirację do działań animacyjnych w szkole, na podwórku, w ośrodku kultury, centrum aktywności lokalnej, Uniwersytecie Trzeciego Wieku, bibliotece, a także w domu – zwłaszcza teraz, gdy edukację realizujemy zdalnie.

 

Ciekawi Was jak możecie skorzystać z pakietu materiałów edukacyjnych, które przygotowaliśmy? Niniejsza wideorozmowa z twórczyniami zestawu, które odpowiedziały na pytania o jego poszczególnych częściach i sposobach pracy z nimi, a szczególnie wykorzystywaniu do aktywności animacyjnych i edukacyjnych scenariuszy działań na pewno Wam pomoże. Autorki materiałów, czyli Magdalena Kreis, Anna Krukowska, Natalia Romaszkan oraz Małgorzata Rzerzycha-Myśliwy oraz koordynatorka działań edukacyjnych grupy roboczej Sympozjum Wrocław 70/20, Anna Bieliz przedstawią możliwe do przeprowadzenia z użyciem zestawu edukacyjnego działania: warsztaty, spacery czy inne aktywności.

Przygotowane przez nas narzędzia zostały zaprojektowane w przejrzysty sposób przez grafika Mariana Misiaka, a zebraną w nich wiedzę prezentujemy w przystępny dla różnych grup wiekowych sposób. Sprawdźcie sami – wszystkie udostępniliśmy na wolnej licencji, są więc dostępne do pobrania i upowszechniania w dowolny sposób!

 

 

Pigułka wiedzy o Sympozjum Plastycznym Wrocław ’70 Mapa Sympozjum Plastycznego ’70 Scenariusze działań Sympozjum 70/20
Pobierz pigułkę wiedzy Pobierz mapę Pobierz scenariusze
projekt graficzny: Marian Misiak
projekt graficzny: Marian Misiak
projekt graficzny: Marian Misiak

Rozwinięciem i uzupełnieniem zestawu edukacyjnego „Zaczyna się we Wrocławiu” jest zestaw działań, które zrealizowaliśmy wspólnie z mieszkankami i mieszkańcami Wrocławia:

Śniadania z Sympozjum to dwie akcje, które zrealizowaliśmy „zdalnie”, zapraszając naszych odbiorców do śniadaniowania z Sympozjum w ich domach. Zaproszone przez nas do współpracy pasjonatki kultury kulinarnej – Dominika Józala i Iza Wiśniewska – przygotowały zestaw posiłków na początek dnia, inspirowanych wybranymi pracami z Sympozjum. Także tymi, które we Wrocławiu się znajdują! Zebrane przez nie przepisy zostały opracowane w oparciu o następujące założenia: wszystkie niezbędne produkty mają być łatwo i powszechnie dostępne – także w kontekście ekonomicznym, przygotowanie potraw nie wymaga specjalnego sprzętu czy umiejętności, a realizowana przez nas akcja promowała wykorzystanie lokalnych i sezonowych produktów (w imię filozofii less waste!) oraz sąsiedzkie wsparcie dla osiedlowych usług. Akcję zrealizowaliśmy w dwóch osiedlowych odsłonach: na Ołbinie i Placu Grunwaldzkim oraz na Szczepinie i Popowicach.

 

projekt graficzny: Marian Misiak

 

Sytuacja zagrożenia pandemicznego wiąże się z obostrzeniami dotyczącymi funkcjonowania w przestrzeni publicznej i my – organizatorzy i promotorzy kultury – bezpieczeństwo naszych odbiorców zawsze stawiamy na pierwszym miejscu, dlatego też planowane działania plenerowe w ramach projektu „Miasto, sztuka, ludzie! Sympozjum 70/20 lat poźniej” zrealizowaliśmy w oparciu o aktualne wytyczne i rekomendacje

Pierwszą z inicjatyw zaplanowanych na drugą połowę roku było Sympozjum 70/20 na moim podwórku, czyli dwa cykle warsztatowe prowadzone we współpracy z lokalnymi podmiotami na Szczepinie, Popowicach, Ołbinie i Placu Grunwaldzkim. W naszych projekcie odnieśliśmy się do wyników konsultacji „rewitalizacja NOWA”, w ramach której poznaliśmy lokalną sytuację poszczególnych osiedli Wrocławia. W ramach warsztatów wrócimy do tematu planowania przestrzeni wrocławskich osiedli, ich potrzeb i problemów, a wreszcie koncepcji dotyczących ich przyszłości – ramą czasową dla naszej pracy będzie rok 2070 na wrocławskich osiedlach.

 

projekt graficzny: Marian Misiak

Cykl ten podzieliliśmy na dwie części:

 

Do poprowadzenia warsztatów na Szczepinie i Popowicach zaprosiliśmy Jerzego Kosałkę – wrocławskiego artystę konceptualnego, który sam jest mieszkańcem Szczepina. Naszymi partnerami są Fundacja Sztuki Współczesnej ART TRANSPARENT, grupa nieformalna Moje Popo oraz Stowarzyszenie Serce Szczepina. Naszym wspólnym celem było stworzenie opartej na marzeniach i fantazji, ale i wynikającej bezpośrednio z potrzeb mieszkańców, wizji przyszłości ich osiedli.

 

Działania na Ołbinie i Placu Grunwaldzkim z kolei skupione były na ich najbardziej zdegradowanych obszarach. Wspólnie ze Stowarzyszeniem Żółty Parasol i zaproszonymi edukatorkami zrealizowaliśmy warsztaty na podstawie wybranych przez nas Scenariuszy działań Sympozjum.

 

Po Wrocławiu, podobnie jak artyści i artystki, którzy w 1970 roku szukali najlepszych lokalizacji dla swoich projektów i instalacji, wspólnie też spacerowaliśmy w ramach „Oprowadzań Sympozjum 70/20”, które wraz z naszymi partnerami – Stowarzyszeniem Serce Szczepina i Wrocławską Fundacją Filmową – zrealizowaliśmy w dwóch odsłonach, na trzech osiedlach: Gajowicach, Szczepinie i Popowicach. Każdy ze spacerów był okazją do wykorzystania zestawu edukacyjnego „Zaczyna się we Wrocławiu” – na bazie Pigułki wiedzy o Sympozjum przygotowaliśmy dla uczestników animacje odnoszące się do Sympozjum i jego roli w kształtowaniu przestrzeni publicznej, Mapa Sympozjum z kolei pozwoliła spacerowiczom zapoznać się ze skalą planowanych w ramach Sympozjum działań i umiejscowić je w konkretnych fragmentach Wrocławia. Dodatkowo stała się okazją do ćwiczenia wyobraźni, zachęcając do myślenia o znanych i bliskich sobie miejscach, jako o potencjale dla sympozjalnych projektów.

 

Kończącym rok działaniem wokół obchodów 50. rocznicy Sympozjum Plastycznego Wrocław ’70 były spotkania „Sympozjum 70/20 cyklicznie”, które zorganizowaliśmy w Barbarze – jednej z przestrzeni Strefy Kultury Wrocław. Wykłady i dyskusje mające na celu popularyzację tematyki Sympozjum wśród dwóch grup odbiorców: dzieci i młodzieży oraz seniorów w wieku 60+, odbyły się w formule dyskusji zaproszonych gości z publicznością.

fot. Anna Bieliz

Mamy nadzieję, że nasze działania oraz zjawiska, postaci i konkretne projekty Sympozjum Plastycznego Wrocław ’70, wciągnęły Was w nasz kilkumiesięczny program i pozwoliły na przygodę ze sztuką konceptualną, która mogła zmienić dzisiejszy kształt wielu znanych nam wrocławskich przestrzeni.

 

Komitet ds. Edukacji: Krzysztof Bielaszka, Anna Bieliz, Magdalena Kreis, Anna Krukowska, Natalia Romaszkan, Małgorzata Rzerzycha-Myśliwy, Maria Zięba.

 

Współpraca: Maria Marszałek i Adrianna Myśliwiec.

 

Bieżące informacje na temat programu Sympozjum 70/20 znajdziecie także na: www.sympozjum7020.pl/, www.muzeumwspolczesne.pl.

Wydarzenia i materiały powstały z okazji obchodów 50. rocznicy Sympozjum Plastycznego Wrocław ’70 w ramach następujących projektów:

  • „Miasto, sztuka, ludzie! Sympozjum 70/20 lat później” (Współfinansowane ze środków Gminy Wrocław)
  • “Sympozjum 70/20. Program działań edukacyjnych wokół 50. rocznicy Sympozjum Wrocław ‘70’ “ (współfinansowane ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury, uzyskanych z dopłat ustanowionych w grach objętych monopolem państwa, zgodnie z art. 80 ust.1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych)

 

realizowanych przez:

 

  • Fundację Ładne Historie
  • Muzeum Współczesne Wrocław

 

Partnerzy

  • Fundacja Sztuki Współczesnej ART TRANSPARENT
  • Moje Popo
  • Strefa Kultury Wrocław
  • Stowarzyszenie Serce Szczepina
  • Stowarzyszenie Żółty Parasol
  • Wrocławska Fundacja Filmowa