Tegoroczna edycja Lata na podwórku to czterdzieści dni trzygodzinnych zajęć edukacyjno-animacyjnych zrealizowanych planowo w terminie od 20 czerwca do 25 sierpnia 2022 roku w godzinach 16:30-19:30 na czterech świdnickich podwórkach:

● poniedziałki: Osiedle Zarzecze
● wtorki: Osiedle Zawiszów
● środy: Osiedle Młodych
● czwartki: Park przy ul. Gdyńskiej

Zajęcia każdorazowo prowadziły dwie animatorki spośród zespołu, tematem przewodnim wszystkich spotkań była (bez)troska. Po minionej edycji, którą skoncentrowaliśmy wokół niełatwego tematu, jakim są prawa dziecka, dbaliśmy  przede wszystkim o wartość, jaką jest dzieciństwo. Zaprosiliśmy odbiorców naszego projektu do wspólnych przygód, doświadczania przyrody, swobodnej zabawy, spontanicznego ruchu i korzystania z wyobraźni – działań, które wprowadziły na podwórka dziecięcą beztroskę, której często brakuje w codziennym życiu wypełnionym obowiązkami szkolnymi i domowymi. Jednocześnie realizując tę edycję, włączyliśmy w zajęcia elementy troski o samego siebie i świat dookoła – stąd w haśle ‘(bez)troska’ pojawił się nawias. W lekkiej i przystępnej dla dzieci formie poruszyliśmy  tematy związane z dbaniem o swoje dobre samopoczucie, rozpoznawaniem emocji i radzeniem sobie z nimi czy mówieniem o swoich potrzebach. Z drugiej strony zwróciliśmy  oczy uczestników na otaczającą ich przyrodę i jej potrzeby oraz sposoby, w jaki mogą się o nią troszczyć, kształtując tym samym ich świadomość i poczucie odpowiedzialności za środowisko, w którym żyją. Przede wszystkim jednak  celebrowaliśmy dzieciństwo – czas radości, który powinien być pozbawiony smutków i zmartwień. Czas, w którym wszyscy rosnący i dojrzewający powinni  być otoczeni zrozumieniem i troską.

Wszystkie zagadnienia zostały zrealizowane zgodnie z założeniami projektu, na podstawie specjalnie do tego celu przygotowanych kart edukacyjnych – opracowanych merytorycznie przez doświadczone edukatorki Magdalenę Kreis i Natalię Romaszkan oraz zaprojektowanych graficznie przez wrocławskiego artystę Kamila Lacha. Wydrukowane w formie tekturowych kart wielkości formatu A5, czarno-białe, podzielone na cztery części – w każdej osobne zadanie do wykonania, stanowiły podstawę prowadzenia zajęć na podwórkach. Karty znajdziecie w zakładce materiały do pobrania.

Różnorodność zaproponowanych ćwiczeń pozwoliła na:

● otwartą rozmowę z dziećmi,
● zadawanie ważnych pytań, dyskusję, rebusy, sudoku,
● wymianę doświadczeń,
● kreatywne gry zespołowe (np. podchody z wyznaczaniem trasy, sekretnych znaków…),
● aktywności plastyczne,
● projektowanie (np.wycieczkowa mapa Polski, wakacyjna wizytówka, beztroski portret z liter, cyfr, własny super plac zabaw),
● rysowanie na dużym formacie (np. podczas tworzenia plakatu własnego ciała i rzeczy/osób, dzięki którym mamy się dobrze),
● pracę indywidualną (np. laurka w podziękowaniu dla…, lubię swoje ciało za…),
● odwagi i otwartości (np. podczas gry w podchody),
● nawiązywania relacji (np.przekazywanie swoich emocji),
● komunikowane istotnych wartości.

Poza pracą z kartami, która mimo zabawowej i kreatywnej formy, była dla dzieci wymagająca, na zajęcia składały się również zabawy ruchowe, elementy uważności, integracyjne z Chustą Klanzy, sprawdzone gry podwórkowe oraz dodatkowe warsztaty z zaproszonymi gośćmi:

● spotkanie z funkcjonariuszem Straży Miejskiej, na temat bezpiecznych wakacji, ważnych telefonów,
● spotkanie z pracowniczkami/kami Schroniska dla Bezdomnych Zwierząt w Świdnicy na temat tego, jak należy zachowywać się w stosunku do nieznajomego psa oraz tego, jak działa schronisko i jak pomaga zwierzętom,
● warsztaty kreatywne z malowania figurek,
● warsztaty ruchowe z kickboxingu, zumby,
● warsztaty z Klaunikową Fifi,
● warsztaty języka migowego,
● występ grupy teatralnej UTWorki.

W ramach tegorocznego Lata na podwórku zaplanowaliśmy również działanie Międzypokoleniowego Teatrzyku Podwórkowego, do którego zaprosiliśmy nasze wolontariuszki, słuchaczy Świdnickiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku oraz dwie doświadczone instruktorki Monikę Masłowską i Elżbietę Wilk, które poprowadziły grupę przez cykl prób  aż do finałowych występów na poszczególnych podwórkach. Grupa zdecydowała się zaprezentować własną sztukę, scenariusz autorstwa Elżbiety Wilk pt. „Dar od narodu orłów”. Spektakle cieszyły się zaskakująco dużym powodzeniem, a liczna widownia bardzo ciepło przyjęła naszych artystów.

W ramach Lato na podwórku zrealizowaliśmy również 1 seans Kina na kocach – plenerowy pokaz rodzinny. Film został zaplanowany przez Lecha Molińskiego z Wrocławskiej Fundacji Filmowej w oparciu o nasze wytyczne dotyczące tematyki beztroski. Seans odbył się na Zarzeczu.

fot. Kalina Żaczek

Tegoroczna edycja Lata na podwórku to czterdzieści dni trzygodzinnych zajęć edukacyjno-animacyjnych zrealizowanych planowo w terminie od 21 czerwca do 26 września 2021 roku w godzinach 16:30-19:30 na czterech świdnickich podwórkach:

• poniedziałki: Osiedle Zarzecze
• wtorki: Osiedle Zawiszów
• środy: Osiedle Młodych
• czwartki: Park przy ul. Gdyńskiej

Zajęcia każdorazowo prowadziły dwie animatorki spośród zespołu siedmiu osób, które zaprosiliśmy do współpracy po przeprowadzeniu dwuetapowej rekrutacji wiosną tego roku oraz cyklu szkoleń przygotowujących do udziału w projekcie. Tematem przewodnim wszystkich spotkań były prawa dziecka podzielone na poszczególne tygodnie

1. Czym są prawa dziecka, co to znaczy mieć prawo, kto je chroni itp.
2. Prawo do różnienia się od innych
3. Prawo do wyrażania emocji (tu super byłoby poruszyć temat, czym w ogóle są emocje, jakie znają emocje)
4. Prawo do edukacji
5. Prawo do życia bez przemocy, do poczucia bezpieczeństwa i nietykalności osobistej
6. Prawo do prywatności i tajemnicy korespondencji
7. Prawo do szacunku i godności osobistej
8. Prawo do godnych warunków życia
9. Prawo do wypowiedzi i wyrażania własnego zdania.
10. Co możesz zrobić, kiedy twoje prawa są łamane?

Wszystkie zagadnienia zostały zrealizowane zgodnie z założeniami projektu w oparciu o specjalnie do tego celu przygotowane karty edukacyjne – opracowane merytorycznie przez doświadczone edukatorki Magdalenę Kreis i Natalię Romaszkan oraz zaprojektowane graficznie przez wrocławskiego artystę Kamila Lacha. Wydrukowane w formie tekturowych kart wielkości formatu A5, czarno-białe, podzielone na cztery części – w każdej osobne zadanie do wykonania, stanowiły podstawę prowadzenia zajęć na podwórkach. Różnorodność zaproponowanych ćwiczeń pozwoliła zarówno na:

• otwartą rozmowę z dziećmi,
• zadawanie ważnych pytań, dyskusję,
• wymianę doświadczeń,
• kreatywne budowanie zespołowe (np. kryjówki z kartonów),
• aktywności plastyczne (np. malowanie znaku mówiącego o szacunku do innych),
• projektowanie (np. swojego wymarzonego pokoju),
• rysowanie na dużym formacie (np. podczas tworzenia wyspy szczęśliwości o kształcie własnego ciała),
• pracę indywidualną (np. przy ozdabianiu osobistego “odstraszaka” lęków),
• odwagi i otwartości (np. podczas zadawania pytań mieszkańcom),
• nawiązywania relacji (np. w czasie zadań w parach), jak również
• komunikowane istotnych wartości (np. podczas tworzenia girlandy z napisem dot. godności osobistej).

Każdy uczestnik/czka zajęć otrzymał/a dodatkowo kartę z miejscem na pieczątki, które zbierał/a przez wszystkie tygodnie obecności na zajęciach. Na odwrocie karty znalazły się sprawdzone numery telefonów zaufania dla dzieci i młodzieży – naszym celem była nie tylko ich znajomość swoich praw, ale również wiedza o tym, jak należy reagować i gdzie można szukać wsparcia, gdy prawa są łamane.
Podczas ostatnich zajęć wszyscy uczestnicy zajęć otrzymali od nas papierową wersję Konwencji o Prawa Dziecka – wersja dla dzieci, którą otrzymaliśmy od Fundacji Go’n’Act. Poza pracą z kartami, która mimo zabawowej i kreatywnej formy, była dla dzieci wymagająca, na zajęcia składały się również zabawy ruchowe, elementy uważności, integracyjne z Chustą Klanzy, sprawdzone gry podwórkowe oraz dodatkowe warsztaty z zaproszonymi gośćmi:

• spotkanie z funkcjonariuszem Straży Miejskiej, na temat bezpiecznych wakacji,
• spotkanie z pracowniczkami Schroniska dla Bezdomnych Zwierząt w Świdnicy na temat tego, jak należy zachowywać się w stosunku do nieznajomego psa oraz tego, jak działa schronisko i jak pomaga zwierzętom,
• warsztaty kreatywne z plecenia breloczków i mini makramy,
• warsztaty muzyczno-rytmiczne,
• warsztaty ruchowe z elementami taekwondo,
• warsztaty teatru ruchu,
• występ grupy teatralnej UTWorki.

W ramach tegorocznego Lata na podwórku zaplanowaliśmy również działanie Międzypokoleniowego Teatrzyku Podwórkowego, do którego zaprosiliśmy nasze wolontariuszki, słuchaczy Świdnickiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku oraz dwie doświadczone instruktorki Monikę Masłowską i Elżbietę Wilk, które poprowadziły grupę przez cykl prób (ponad 20 godzin) aż do finałowych występów na poszczególnych podwórkach. Grupa zdecydowała się zaprezentować własną interpretację „Kopciuszka”, który został zamknięty klamrą zawierającą postulaty dotyczące praw dziecka. Spektakle cieszyły się zaskakująco dużym powodzeniem, a liczna widownia bardzo ciepło przyjęła naszych artystów.

Podobnie jak w zeszłym roku w ramach Lato na podwórku zrealizowaliśmy również 10 seansów Kina na kocach – plenerowych pokazów rodzinnych. Harmonogram filmów został zaplanowany przez Lecha Molińskiego z Wrocławskiej Fundacji Filmowej w oparciu o nasze wytyczne dotyczące tematyki praw dziecka. Seanse odbywały się na zmianę na trzech osiedlach: Zarzecze, Zawiszów oraz Osiedle Młodych, co tydzień w piątkowe wieczory.

fot. Kalina Żaczek

W 2020 roku już po raz piąty pojawiliśmy się z naszym programem ‘Lato na podwórku’ na świdnickich podwórkach, w ramach którego zaproponowaliśmy udział w zajęciach edukacyjnych dzieciom zamieszkującym okoliczne osiedla. Byliśmy obecni w pięciu lokalizacjach, od poniedziałku do piątku, niezależnie od pogody (w czasie deszczu chowaliśmy się u naszych gościnnych partnerów).

Realizację zajęć oparliśmy o specjalnie do tego celu przygotowane, przez ekipę Dodizajnu, karty edukacyjne, skoncentrowane wokół tematu „Przyszłość”. Poza warsztatami animacyjnymi, prowadzonymi przed doświadczonych pedagogów i instruktorów, odbyło się również 10 wyjątkowych seansów plenerowego ‘Kina na kocach’, które zgromadziło liczną wielopokoleniową widownię. Edycja 2020 przyniosła również spełnienie naszych marzeń o międzypokoleniowym programie wolontariatu, w ramach którego działania podwórkowe wsparli słuchacze i słuchaczki świdnickiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku oraz świdnicka młodzież, którzy zostali do tego przygotowani poprzez zaproszenie na cykl szkoleń.

Była to szczególna edycja, ponieważ jako jej kontynuację rozpoczęliśmy Projekt Przyszłość, który był odpowiedzią na skutki edukacji zdalnej. W ramach zajęć zaprosiliśmy uczniów i uczennice szkół podstawowych, do wspólnej nauki, odrabiania lekcji, zajęć kreatywnych prowadzonych przez doświadczone animatorki, w spokojnej, bezpiecznej atmosferze z zachowaniem zasad reżimu sanitarnego.

‘Lato na podwórku’ oraz Projekt Przyszłość mogły się odbyć po raz kolejny dzięki dofinansowaniu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Urzędu Miejskiego w Świdnicy oraz Fundacji Lotto.

fot. Kalina Żaczek

W 2019 roku po raz czwarty gościliśmy z projektem „Lato na podwórku” na wybranych podwórkach w Świdnicy, gdzie przez całe lato odbywały się bezpłatne animacje i zajęcia edukacyjne różnego rodzaju, wszystkie prowadzone przez doświadczony zespół pedagogów i animatorów kultury. Od tego roku udało nam się działać aż w pięciu różnych lokalizacjach. To nasz pomysł na to, jak pomóc dzieciom z powszechnym dziś problemem z nawiązywaniem relacji, a także sposób na inspirowanie i pobudzanie rozwoju ich umiejętności i talentów.

Wykorzystujemy kontekst podwórka jako wspólnej przestrzeni, mającej duży potencjał integracyjny dla mieszkańców. W ramach „Lata na podwórku” przez całe wakacje na wybranych podwórkach w Świdnicy odbywają się bezpłatne animacje i zajęcia edukacyjne, prowadzone przez doświadczony zespół pedagożek/gów, edukatorek/ów i animatorek/ów kultury.

Działanie dofinansowane jest ze środków pochodzących z opłat za sprzedaż alkoholu w ramach realizacji zadań Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Narkomanii w Gminie Miasto Świdnica na 2018 rok.
Projekt dofinansowany ze środków Fundacji Wawel z Rodziną.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.
Partnerem projektu jest Agencja Pracy Smartwork.

Zapewnienie wkładów własnych do projektów oraz realizacja zajęć na dwóch nowych podwórkach jest możliwa dzięki wpłatom osób wspierających nas w ramach zbiórki internetowej i zbiórki publicznej do puszek, bardzo dziękujemy!

fot. Marta Sobala

W 2018 roku, już po raz trzeci z rzędu, gościliśmy z projektem „Lato na podwórku” na wybranych podwórkach w Świdnicy, gdzie przez całe lato odbywały się bezpłatne animacje i zajęcia edukacyjne różnego rodzaju, wszystkie prowadzone przez doświadczony zespół pedagogów i animatorów kultury. Zeszłoroczna edycja została zorganizowana we współpracy z Wydziałem Spraw Społecznych i Polityki Socjalnej Urzędu Miejskiego w Świdnicy. W programie podwórkowych spotkań znalazły się zajęcia profilaktyczne, animacyjne, plastyczne, artystyczne, sensoryczne oraz sportowe adresowane do najmłodszych mieszkańców naszego miasta.

„Lato na podwórku” to projekt z zakresu animacji kultury i rewitalizacji społecznej, którego zamysłem jest wykorzystanie metod animacyjnych i różnorodnych środków wyrazu artystycznego w procesie zmiany społecznej. Jednak przede wszystkim jest to projekt, w którym świdniczanie wspólnie robią coś wartościowego dla dzieci w swoim najbliższym otoczeniu. W 2018 roku animatorzy i wolontariusze odwiedzili podwórka aż 24 razy, z przygotowanych zajęć skorzystało ponad 400 dzieci, w wieku od 2 do kilkunastu lat. W ramach trzeciej edycji projektu przygotowaliśmy także specjalną ofertę szkoleń dla naszych animatorów i wolontariuszy, wspierając tym samym rozwój ich umiejętności i kompetencji.

Jak pracowaliśmy na świdnickich podwórkach? Naszym animatorom jak zwykle nie zabrakło kreatywnych pomysłów. Powstała indiańska wioska, wulkan, który naprawdę wybuchał, odbyły się wyścigi w workach, budowanie miasta z kartonów i tradycyjne gry podwórkowe. Dzieci uczyły się także tańca oraz języka angielskiego. Dzięki wspólnej pracy mieszkańców, wolontariuszy i partnerów kultura w wielu przejawach znów zagościł w przestrzeni Świdnicy – przestrzeni nam najbliższej, codziennej, podwórkowej. Głęboko wierzymy, że właśnie dzięki tego typu inicjatywom możliwe jest budowanie społeczności opartej na empatii i więziach międzyludzkich, a zaangażowanie świdniczan motywuje nas do dalszej pracy z najmłodszymi.

Działanie było dofinansowane jest ze środków pochodzących z opłat za sprzedaż alkoholu w ramach realizacji zadań Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Narkomanii w Gminie Miasto Świdnica na 2018 rok.

fot. Kalina Żaczek

Po raz drugi Lato zagościło na świdnickich podwórkach. Kreatywne zajęcia dla dzieci odbywały się bezpośrednio na podwórkach, na obszarach zdiagnozowanych jako trudne społecznie (ulica Przechodnia, ulica Gdyńska) oraz takich, które w toku realizacji projektu wskazywali nam sami mieszkańcy, ze względu na dużą ilość dzieci mieszkających w okolicy (Osiedle Zarzecze). Poprzez udział w zajęciach dzieci zyskały alternatywę dla spędzania wolnego czasu w wakacje. Była to też okazja do integracji, poznawania się nawzajem i zdobywania nowych umiejętności.

Nowym elementem projektu były również wyjazdy do miejsc ważnych dla polskiego dziedzictwa kulturowego i historycznego. Dzięki realizacji projektu dzieci ze świdnickiej placówki SPDC Serce pojechały na Wawel oraz do Hydropolis, dzieci z Sokołowska pod Wałbrzychem miały okazję zobaczyć wrocławskie Humanitarium a dzieci z Lądka Zdroju odwiedziły Teatr Lalek i Muzeum Pana Tadeusza.

Program wyjazdów każdorazowo był dostosowany do zgłaszanych nam przez opiekunów preferencji. Dodatkowo świdniccy seniorzy mieli możliwość wzięcia udziału w spektaklu Zespołu Pieśni i Tańca Śląsk, który odbył się w Kościele Pokoju w Świdnicy.

Fot. Dorota Diakowska

Projekt „Lato na podwórku” ma na celu zainicjowanie działań z zakresu animacji i edukacji kulturalnej oraz upowszechniania kultury, wspierających proces wyrównywania szans w dostępie do kultury i edukacji kulturalnej dzieci i młodzieży ze Świdnicy, w tym zwłaszcza z tych, które pochodzą z trudnych społecznie środowisk.

Działaniami objęliśmy cztery wybrane podwórka w centrum Świdnicy, na których z naszej oferty mogło skorzystać jak najwięcej dzieci. W ramach projektu skupiliśmy się na organizowaniu ciekawych i wartościowych działań animacyjnych, edukacyjnych i artystycznych dla dzieci, ale przy tej okazji poznaliśmy ich rodziców i innych mieszkańców okolicznych osiedli, dzięki czemu mogliśmy bliżej poznać ich sytuację, potrzeby, problemy oraz wyzwania dnia codziennego. Obserwacja sposobu ich funkcjonowania oraz przeprowadzone z nimi rozmowy stanowiły dla nas ważny element diagnozy, niezbędny w procesie rewitalizacji społecznej w tych konkretnych obszarach. Wszędzie spotykaliśmy się z dużym zainteresowaniem i ciepłym przyjęciem, odzew na prowadzone działania był bardzo pozytywny.

Udział we wszystkich zajęciach miał otwartą formułę, każdy mógł się przyłączyć, wszystkie zajęcia odbywały się bezpłatnie. Na podwórkach, na których planowaliśmy w danym tygodniu działania, 2 – 3 dni wcześniej wieszaliśmy charakterystyczne plakaty z żółtym misiem i balonikami. Zapewniliśmy również poczęstunek podczas animacji – były bowiem podwórka, gdzie dzieci przychodziły do nas po prostu głodne. Zawsze na miejscu staraliśmy się więc mieć kanapki, lemoniadę i owoce. Regularne pojawianie się na kilku wybranych podwórkach pozwoliło nam nawiązać przyjaźnie, zdobyć zaufanie rodziców, poznać kontekst lokalny oraz sytuację danej mikrospołeczności.

W ramach projektu zrealizowaliśmy 150 godzin animacji. Przez całe wakacje z naszej oferty skorzystało niemal 200 dzieci. Dla wielu spośród tych dzieci był to jedyny kontakt z kulturą przez całe wakacje. W ramach naszych podwórkowych zajęć odbyły się min. warsztaty budowania z kartonów, lekcje tańca, konkursy talentów, animacje typu klanza, gry i zabawy podwórkowe, pikniki sąsiedzkie, zajęcia plastyczne, projekcje filmowe. Wszystkie te zajęcia spełniały funkcję integracyjną, jednocześnie pozwalając na rozwijanie nowych umiejętności i talentów oraz naukę funkcjonowania w otoczeniu społecznym.

Przeprowadzona przez nas diagnoza nie skończyła się na etapie researchu, można powiedzieć, że prowadziliśmy ją przez cały czas trwania projektu, poznając coraz lepiej środowisko, w którym pracowaliśmy, zdobywając zaufanie. Zdobyte w ten sposób informacje pomogą nam lepiej planować działania w kolejnych latach, tak aby były adekwatne do potrzeb i oczekiwań naszych odbiorców i abyśmy mogli docierać z nimi do tych najbardziej potrzebujących.

Projekt był realizowany w ramach dofinansowania przyznanego przez Gminę Miasto Świdnica.